Nguyên nhân và cách phòng ngừa khi bị chuột rút

Chuột rút là tình trạng co thắt cơ bắp đột ngột, không tự chủ, gây ra cảm giác đau đớn dữ dội. Mặc dù thường gặp và không gây nguy hiểm tức thì, việc hay bị chuột rút có thể tiềm ẩn một số nguy cơ nhất định nếu không được quan tâm và điều trị đúng cách.

Chuột rút là gì?

Chuột rút là một hiện tượng co rút hay thắt chặt tại cơ một cách đột ngột, gây ra những cơn đau dữ dội và khiến cho việc cử động trở nên khó khăn hoặc thậm chí không thể cử động được trong một khoảng thời gian.

Chuột rút có thể xảy ra ở bất kỳ cơ bắp nào, nhưng phổ biến nhất là ở vùng bắp chân, cẳng chân, bàn chân, bàn tay, đùi và các ngón chân. Tùy theo thể trạng mỗi người mà tình trạng này có thể kéo dài trong vài giây hoặc vài phút.

Những cơn chuột rút thường đến một cách đột ngột, không giống nhau ở tất cả mọi người, và nếu không biết cách xử lý kịp thời, có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng. Thông thường, hiện tượng này sẽ xảy ra khi đang ngủ, vừa ngủ dậy, hoặc khi cơ thể đang vận động.

Nguyên nhân dẫn đến chuột rút

Hiện tượng chuột rút có thể do các nguyên nhân sau:

Vận động mạnh

Khi vận động mạnh và liên tục, cơ thể không thể cung cấp đủ oxy cho cơ bắp. Điều này dẫn đến việc cơ bắp chuyển sang môi trường yếm khí, lượng acid lactic tích tụ và gây ra tình trạng nóng rát, nhức mỏi cơ. Nếu lượng acid lactic vượt quá ngưỡng, sẽ làm rối loạn quá trình dẫn truyền tín hiệu giữa các dây thần kinh và cơ bắp, gây ra chuột rút.

Chuột rút thường gặp ở những người chơi thể thao, đặc biệt là các môn vận động cường độ cao như bóng đá, bóng rổ, chạy bộ, bơi lội, v.v.

Do sự thiếu hụt các khoáng chất

Tình trạng thiếu hụt các khoáng chất như canxi, magie và kali cũng có thể dẫn đến hiện tượng chuột rút:

• Thiếu kali: Sự thiếu hụt kali trong máu có thể gây yếu cơ, giật cơ và chuột rút, thậm chí có thể dẫn đến liệt cơ.
• Thiếu canxi và magie: Hàm lượng canxi và magie trong máu thấp sẽ làm tăng hoạt động của các mô thần kinh và cơ bắp, từ đó gây ra tình trạng chuột rút.
• Nguyên nhân: Tình trạng thiếu hụt canxi, magie, kali thường do chế độ ăn uống không cung cấp đủ các khoáng chất này, kết hợp với cường độ vận động nhiều khiến mất nước và chất điện giải.

Vì vậy, việc bổ sung đủ canxi, magie và kali thông qua chế độ ăn uống hợp lý hoặc sử dụng bổ sung có thể giúp ngăn ngừa và điều trị tình trạng chuột rút.

Do mang thai

Trong thời kỳ mang thai, phụ nữ thường gặp phải tình trạng chuột rút do nhiều nguyên nhân cơ bản sau:

Thứ nhất, do sự gia tăng lượng nước trong cơ thể. Trong thai kỳ, cơ thể phụ nữ có xu hướng tích nước quá nhiều, dẫn đến mất cân bằng điện giải, góp phần gây ra chuột rút.

Thứ hai, do sức nặng của thai nhi. Thai nhi lớn dần trong quá trình mang thai sẽ ảnh hưởng đến sự tuần hoàn máu ở chi dưới, máu lưu thông kém có thể dẫn đến chuột rút hoặc tê bì tay chân. Cuối cùng, phụ nữ mang thai cũng dễ gặp tình trạng hạ canxi máu. Nhu cầu canxi của bản thân và thai nhi tăng cao trong thời kỳ này, là nguyên nhân chính gây ra chuột rút.

Vì vậy, các bà mẹ trong thời kỳ mang thai cần lưu ý bổ sung đầy đủ các chất điện giải, đặc biệt là canxi, để phòng ngừa và giảm thiểu tình trạng chuột rút.

Do các bệnh lý

Ngoài các yếu tố liên quan đến thai kỳ, một số bệnh lý về rối loạn thần kinh hay cơ xương khớp cũng có thể dẫn đến tình trạng chuột rút ở phụ nữ mang thai.

Các bệnh lý này gây ra sự gián đoạn trong quá trình dẫn truyền thần kinh giữa não bộ và cơ bắp. Khi đó, dù não não bộ muốn cơ thư giãn, nhưng cơ vẫn tiếp tục co lại, gây ra cảm giác đau và tê cứng.

Ví dụ, các bệnh như đa nơron vận động, hội chứng ống cổ tay, hoặc các rối loạn về cột sống như thoát vị đĩa đệm,... có thể ảnh hưởng đến sự dẫn truyền thần kinh, dẫn đến tình trạng chuột rút.

Vì vậy, ngoài việc theo dõi và điều trị các bệnh lý nền, phụ nữ mang thai cũng cần chú ý đến các triệu chứng chuột rút và kịp thời tìm cách giảm thiểu, như bổ sung điện giải, massage, hoặc liên hệ với bác sĩ.

Hay bị chuột rút có nguy hiểm không?

Chuột rút thường không gây nguy hiểm nghiêm trọng, nhưng cần lưu ý trong một số trường hợp sau:

• Khi chuột rút kèm theo các triệu chứng như sưng tấy, đỏ ửng, thay đổi màu da tại vùng bị chuột rút. Điều này có thể là dấu hiệu của một tình trạng bệnh lý nền.
• Nếu chuột rút gây ra tình trạng yếu cơ, mà các biện pháp chăm sóc tại nhà như xoa bóp, chườm ấm không cải thiện được. Việc này cũng cần được đánh giá và điều trị thích hợp.
• Khi chuột rút xảy ra khi ngủ, gây rối loạn giấc ngủ và ảnh hưởng đến sức khỏe.
• Nếu chuột rút đi kèm với các triệu chứng khác như ăn nhiều, uống nhiều, tiểu nhiều, mệt mỏi, da nhợt nhạt, xanh xao. Đây có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý tiềm ẩn.

Vì vậy, khi bị chuột rút thường xuyên, người bệnh không nên chủ quan mà cần đến cơ sở y tế để được thăm khám, đánh giá và điều trị kịp thời. Điều này giúp phát hiện và xử lý các bệnh lý nền, nếu có, nhằm tránh các biến chứng đáng lo ngại.

Cần phải làm gì khi hay bị chuột rút?

Khi gặp tình trạng bị chuột rút, người bệnh cần thực hiện các biện pháp sơ cứu sau:

• Dừng ngay các hoạt động thể chất, nghỉ ngay tại chỗ. Di chuyển hoặc chạy vội có thể làm tình trạng chuột rút trở nên nghiêm trọng hơn.
• Massage nhẹ nhàng vùng cơ bị chuột rút. Thực hiện các động tác massage, xoa bóp từ vùng cơ xung quanh về phía vùng bị đau. Điều này giúp làm ấm vùng cơ, giảm căng cơ và giảm cơn đau.
• Áp dụng các biện pháp làm ấm vùng bị chuột rút như đắp chườm ấm hoặc dùng nước ấm. Tránh làm lạnh vùng đau vì có thể làm cơn đau tăng lên.
• Đừng cố gắng vận động hoặc kéo, duỗi vùng cơ bị chuột rút. Điều này sẽ khiến cơn chuột rút kéo dài hơn và trở nên nghiêm trọng hơn.

Nghỉ ngơi và giữ tư thế thả lỏng vùng bị chuột rút. Nếu cơn chuột rút kéo dài quá 5-10 phút hoặc không cải thiện, nên đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.

Các biện pháp phòng ngừa chuột rút

Để phòng ngừa chuột rút, có thể áp dụng các biện pháp sau:

Massage các vùng cơ: Thực hiện massage nhẹ nhàng các nhóm cơ, đặc biệt là các cơ dễ bị chuột rút như chân, bắp tay, lưng, để giúp tăng lưu thông máu và giảm căng cơ. Dưỡng thể giảm đau Metax Lotion là một sản phẩm được thiết kế để giúp giảm đau và căng cơ. Do đó khi sử dụng để massage vùng cơ bị chuột rút sẽ giúp thư giãn cơ bắp và khắc phục tình trạng chuột rút hiệu quả.

Dưới đây là cách sử dụng Dưỡng thể giảm đau Metax Lotion để giảm căng cơ:

• Rửa sạch và lau khô khu vực bị chuột rút
• Thoa một lượng nhỏ dưỡng thể lên da và massage nhẹ nhàng cho đến khi thẩm thấu hết.
• Lặp lại 2-3 lần mỗi ngày hoặc sử dụng khi bị chuột rút

Tắm nước ấm: Tắm nước ấm giúp thư giãn cơ và cải thiện lưu thông máu trong cơ.

Chọn giày dép phù hợp: Không mang giày quá chật hoặc gót giày quá cao, vì có thể gây ép mạch máu, dẫn đến ứ đọng tĩnh mạch ở chi dưới.

Khởi động trước khi tập luyện: Thực hiện các bài khởi động kỹ càng trước và sau khi tập thể thao để làm nóng cơ và đề phòng chấn thương.

Uống đủ nước: Uống khoảng 1,5-2 lít nước mỗi ngày, bổ sung thêm các chất điện giải, đặc biệt vào những ngày nắng nóng, để cơ thể không bị mất nước và mất cân  bằng điện giải.

Ăn uống cân bằng: Ăn nhiều rau củ quả, đảm bảo cung cấp đủ các chất dinh dưỡng như đạm, đường, béo, vitamin và khoáng chất cho cơ thể.

Với những thông tin trên đây hy vọng sẽ giúp bạn có thêm những thông tin và cách phòng ngừa khi bị chuột rút hiệu quả.