Suy giãn tĩnh mạch chân và cách phòng ngừa
Suy giãn tĩnh mạch chân là một bệnh phổ biến, đặc biệt thường xảy ra nhiều hơn ở phụ nữ so với nam giới. Mặc dù bệnh này tiến triển chậm và ít gây nguy hiểm, nhưng nó gây nhiều khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày và công việc của bệnh nhân.
1. Suy giãn tĩnh mạch chân
Suy giãn tĩnh mạch chân là tình trạng suy giảm chức năng của hệ thống tĩnh mạch chi dưới trong việc đưa máu trở về tim, dẫn đến sự ứ đọng máu ở vùng chân và gây biến đổi về huyết động cũng như biến dạng các cấu trúc mô xung quanh.
Nguyên nhân gây ra suy giãn tĩnh mạch chân chưa được xác định rõ, tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho rằng có một số yếu tố nguy cơ góp phần vào việc tổn thương chức năng của van một chiều trong hệ tĩnh mạch ngoại biên.
Có một số yếu tố thường gặp có khả năng tăng nguy cơ mắc suy giãn tĩnh mạch chân, bao gồm tuổi tác, lối sống không khoa học và chế độ ăn không cân bằng.
2. Những đối tượng dễ mắc suy giãn tĩnh mạch chân
Sau đây là những đối tượng có nguy cơ mắc suy giãn tĩnh mạch chân
Người lớn tuổi có nguy cơ suy giãn tĩnh mạch chân
Nguy cơ mắc suy giãn tĩnh mạch chân tăng đáng kể ở người lớn tuổi. Các nghiên cứu cho thấy quá trình tổn thương và thoái hóa tĩnh mạch do tuổi tác diễn ra dễ dàng hơn ở những người già. Tuổi cao được coi là một yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ mắc suy tĩnh mạch mạn tính và suy giãn tĩnh mạch chân.
Thường thì bệnh giãn tĩnh mạch chân thường bắt đầu phát triển từ khoảng 30 tuổi trở lên và có xu hướng trầm trọng hơn khi người bệnh già đi. Tuy nhiên, ngày nay, với lối sống thiếu khoa học, thiếu vận động và chế độ ăn uống không cân bằng, bệnh suy giãn tĩnh mạch chân có xu hướng xuất hiện ở những người trẻ hơn.
Những người làm việc ngồi nhiều, đứng lâu, ít vận động
Những người làm công nhân nhà xưởng, giáo viên, thợ dệt, công nhân may mặc, người mang vác nặng và những người phải ngồi lâu trong thời gian dài có nguy cơ cao mắc suy giãn tĩnh mạch chân. Nguyên nhân chính là do khi đứng hoặc ngồi lâu, máu trong tĩnh mạch chân bị dồn xuống và ứ lại, tạo áp lực tăng lên trong các tĩnh mạch, gây khó khăn trong việc đưa máu trở về tim. Khi tình trạng này kéo dài, van tĩnh mạch sẽ bị tổn thương, dẫn đến bệnh giãn tĩnh mạch chân.
Ngoài ra, ít hoạt động vận động và việc mang vác nặng thường xuyên cũng tạo điều kiện cho máu bị dồn xuống hai chân, làm tăng áp lực trong các tĩnh mạch chân. Theo thời gian, áp lực này gây tổn thương cho các van tĩnh mạch một chiều. Khi các van này suy yếu, khả năng ngăn chặn luồng máu chảy ngược xuống chân bị giảm, do tác động của trọng lực, dẫn đến hiện tượng ứ máu ở hai chân.
Phụ nữ mang thai dễ mắc suy giãn tĩnh mạch chân
Suy giãn tĩnh mạch chân là một vấn đề phổ biến mà thai phụ dễ mắc phải. Trong quá trình mang thai, do sự thay đổi hormone nữ và tăng nồng độ hormone nữ, tĩnh mạch trở nên suy giãn và có nguy cơ hình thành cục máu đông bên trong. Đặc biệt, sự mở rộng của cổ tử cung và sự thay đổi các hormone diễn ra đột ngột ở thai phụ, tạo áp lực lên tĩnh mạch và gây khó khăn trong việc đưa máu trở về tim, dẫn đến bệnh suy giãn tĩnh mạch chân.
Trong quá trình mang thai, một số phụ nữ có thể không có triệu chứng rõ ràng hoặc chỉ có một số biểu hiện nhất định trong thời gian mang thai, nhưng sau khi sinh, bệnh suy giãn tĩnh mạch có thể biến mất. Tuy nhiên, sau khoảng 3-5 năm, phần lớn phụ nữ bắt đầu trải qua các biểu hiện sớm của bệnh suy giãn tĩnh mạch chân.
Người thừa cân và béo phì
Người thừa cân và béo phì cũng có nguy cơ cao mắc suy giãn tĩnh mạch chân. Đa số những người béo phì thường thiếu hoạt động vận động và có chế độ ăn uống không lành mạnh. Điều này đồng nghĩa với việc họ có xu hướng ít vận động và dẫn đến tình trạng tĩnh mạch chân dễ bị suy giãn.
Ngoài ra, trọng lượng cơ thể quá nặng của những người béo phì tạo ra áp lực lớn lên đôi chân. Điều này gây tăng áp lực trong các tĩnh mạch, làm cho chúng dễ bị suy giãn. Trọng lượng cơ thể lớn cũng đặt áp lực lớn lên hệ thống tĩnh mạch, làm cho việc đưa máu trở về tim trở nên khó khăn hơn. Tất cả những yếu tố này cùng góp phần vào nguy cơ mắc suy giãn tĩnh mạch chân ở người thừa cân và béo phì.
3. Biểu hiện suy giãn tĩnh mạch chân
Khi mắc suy giãn tĩnh mạch chân ở giai đoạn đầu, người bệnh có thể trải qua những biểu hiện như mỏi chân và phù nhẹ khi phải đứng lâu hoặc ngồi nhiều. Đặc biệt, vào buổi tối, họ có thể gặp các triệu chứng như chuột rút, cảm giác kim châm hoặc dị cảm như kiến bò vùng cẳng chân. Các mạch máu nhỏ xuất hiện li ti trên chân, đặc biệt là ở cổ chân và bàn chân.
Trong giai đoạn tiến triển, người bệnh có thể gặp phù chân, có thể là phù ở mắt cá hoặc bàn chân. Da vùng cẳng chân có thể thay đổi màu sắc và có thể thấy rõ các búi tĩnh mạch giãn nổi trên da.
Nếu không được điều trị trong giai đoạn biến chứng, người bệnh có thể phát triển viêm tĩnh mạch nông hoặc huyết khối. Có thể xảy ra chảy máu do giãn vỡ tĩnh mạch và có nguy cơ nhiễm khuẩn vết loét trong trường hợp suy tĩnh mạch trở nên mạn tính.
Đây chỉ là một tóm tắt chung về biểu hiện và biến chứng của suy giãn tĩnh mạch chân và không thay thế cho việc tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để có chẩn đoán và điều trị chính xác.
4. Suy giãn tĩnh mạch chân cần làm gì?
Đối với mỗi trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ quyết định liệu trình điều trị phù hợp, có thể là thay đổi lối sống, sử dụng thuốc, tiêm xơ tĩnh mạch, điều trị suy tĩnh mạch bằng sóng cao tần hoặc tia laser, hoặc thậm chí điều trị ngoại khoa.
Ngoài ra, việc thay đổi lối sống cũng rất quan trọng, bao gồm nâng cao chân khi ngủ hoặc khi ngồi, sử dụng tất áp lực, tránh đứng lâu, giảm cân nếu thừa cân, và tập thể dục để cải thiện sức mạnh của đôi chân.
Tuân thủ các biện pháp này có thể giúp giảm triệu chứng suy giãn tĩnh mạch, tăng cường sức bền của thành mạch và cải thiện chất lượng cuộc sống.
